พิธีกรรมผีตาโขน

จังหวัดเลย โดยอำเภอด่านซ้าย ร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานเลย ขอเชิญร่วมงานประเพณีที่ยิ่งใหญ่ และมีเพียงแห่งเดียวในโลก คือ งานประเพณีบุญหลวง และการละเล่นผีตาโขน อ.ด่านซ้าย จ.เลย ในวันที่ 22-24 มิถุนายน 2555 ณ วัดโพนชัย และบริเวณหน้าที่ว่าการอำเภอด่านซ้าย
     นางอัจฉพรรณ บุญเจริญ ผู้อำนวยการ ททท.สำนักงานเลย กล่าวถึงประวัติความเป็นมาของประเพณีนี้ว่าเป็นงานบุญใหญ่ประจำปีของท้องถิ่นโดยรวมเอา “งานบุญพระเวส” (ฮีตเดือนสี่) และ “งานบุญบั้งไฟ” (ฮีตเดือนหก) เข้าไว้เป็นงานบุ-ญเดียวกัน งานบุญพระเวสนั้นเป็นงานบุญที่จัดขึ้นเพื่อฟังเทศน์มหาชาติ ทั้ง 13 กัณฑ์ เชื่อกันว่าจะได้รับอานิสงส์แรงกล้าบันดาลให้พบพระศรีอริยเมตไตรย์ในชาติหน้า ส่วนงานบุญบั้งไฟเป็นงานบุญที่จัดขึ้นเพื่อบูชาอารักษ์หลักเมืองและถือเป็นประเพณีการแห่ขอฝนให้ตกต้องตามฤดูกาล ในงานบุญหลวงนี้จะมีกองทัพ “ผีตาโขน” ออกวาดลวดลายทั่วเมืองด่านซ้ายร่วมสร้างความสนุกสนานครื้นเครงในขบวนแห่ด้วย ที่มาของคำว่า “ผีตาโขน” นั้นบ้างก็ว่าน่าจะมาจากการที่ผีเหล่านี้สวมหน้ากากคล้ายลักษณะของหัวโขน แต่เดิมบางคนเรียกว่า “ผีตาขน” แต่ก็หาความหมายไม่ได้ชัดแจ้ง และจากคำบอกเล่าของเจ้าพ่อกวนคณะเข้าทรงว่า “ผีตามคน” ต่อมาจึงเพี้ยนเป็น “ผีตาโขน” ในที่สุด
     กิจกรรมที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง ได้แก่ พิธีเบิกพระอุปคุต พิธีบายศรีสู่ขวัญเจ้าพ่อกวน-เจ้าแม่นางเทียม ขบวนแห่ผีตาโขน ขบวนแห่เจ้าพ่อกวน-เจ้าแม่นางเทียม และคณะพ่อแสน ขบวนรถเทิดพระเกียรติ ขบวนแห่ของเทศบาล และอบต. กิจกรรมการแสดงบนเวที พิธีบายศรีสู่ขวัญพระเวส ขบวนพิธีอัญเชิญพระเวสสันดรเข้าเมือง พิธีจุดบั้งไฟบูชาพญาแถน พิธีทิ้งหน้ากากผีตาโขน พิธีเทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ และขบวนแห่ต้นกัณฑ์เทศน์ ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่ อำเภอด่านซ้าย โทร. 0-4289-1266 และททท. สำนักงานเลย โทร. 0-4281-2812 / 0-4281-1405